Idź do

Bezpieczeństwo


Przebywanie wśród dzikiej przyrody, poza dużą ilością miłych wrażeń, może być w niektórych przypadkach niebezpieczne. Prosimy o zabieranie ze sobą dokumentów tożsamości oraz numery telefonów wszystkich osób, które mają zostać powiadomione w razie wypadku. Zalecane jest też posiadanie przy sobie informacji na temat wszelkich dolegliwości medycznych i przyjmowanych leków. Poza odpowiednim ekwipunkiem, warto zdawać sobie sprawę z potencjalnych zagrożeń,  podczas zwiedzania Parku. Niektóre z nich wymieniliśmy poniżej. 

Dehydratacja – odwodnienie, istotne zmniejszenie całkowitej ilości wody w organizmie, często łączy się z utratą elektrolitów.

Drogi – mogą się po nich poruszać różne pojazdy, ciągniki, samochody, rowerzyści, wiele dróg w Parku jest publicznych.

Dzikie zwierzęta – w większości przypadków dzikie zwierzęta trzymają się w znacznym oddaleniu od ludzi. Oprócz chorób, które przenoszą (wścieklizna, choroby pokleszczowe, choroby zakaźne) mogą być agresywne i stanowić poważne zagrożenie dla ludzi. W większości przypadków bliskiego spotkania należy spokojnie nie odwracając się oddalić. Szczególnie niebezpieczne mogą okazać się matki z młodymi, zaskoczone w miejscach swych legowisk, zwierzęta spłoszone przez innych użytkowników lasu. 

Hipertermia – przegrzanie organizmu.

Hipoglikemia - poziom cukru we krwi może spaść nie tylko w czasie dużego wysiłku fizycznego ale również kilkanaście godzin po jego zakończeniu. Wiedza o tym, jak jej zapobiegać jest związana z dobrą znajomością własnego organizmu. Ogólnie zalecane jest regularne spożywanie zbilansowanych posiłków. Wyposażenie się w odpowiednie przegryzki. Indywidualnie dla każdego powinien wypowiedzieć się lekarz.

Hipotermia – wyziębienie organizmu.

Martwe i obumierające drzewa – drzewa z widocznymi oznakami rozkładu: suche konary, dziuple, huby (owocniki grzybów) mogą w każdej chwili się przewrócić lub złamać. Szczególną ostrożność należy zachować podczas wichur i silnych wiatrów.

Nierówny teren – korzenie, pnie po ściętych drzewach, gałęzie, wyrobiska torfu, żeremia bobrowe, opuszczone i zamieszkałe nory zwierząt, zarośnięte rowy, wysokie kępy traw (tzw. stołki),  bunkry, budynki i ich ruiny, stare studnie mogą być przyczyną złamań, otarć, zwichnień, skręceń, upadku z utratą przytomności.

Niewypały i niewybuchy – w wielu miejscach w Parku znajdują się miejsca, gdzie w czasie wojen dokonywano intensywnego bombardowania lub składowano potajemnie amunicję, granaty, materiały wybuchowe. Miejsca te znajdują się daleko poza wyznaczonymi szlakami aczkolwiek nie wyklucza się możliwości odnalezienia pojedynczych okazów. Prosimy o niezwłoczne powiadomienie policji w przypadku odnalezienia takich przedmiotów.

Prace leśne – stosownie oznakowany obszar, na którym prowadzi się działania związane z ochroną czynną ekosystemów leśnych oraz usuwa się drzewa zagrażające bezpieczeństwu w miejscach udostępnianych. Obowiązuje na nich bezwzględny zakaz wstępu.

Rośliny i grzyby – nie należy spożywać owoców, liści, kłączy, łodyg i kwiatów oraz grzybów. Mogą one powodować poparzenia chemiczne w bezpośrednim kontakcie, ponadto znaczna ilość gatunków może powodować poważne konsekwencje zdrowotne takie jak omamy, gorączka, wymioty, biegunka, lub nawet śmierć.

Sidła i wnyki – jest to zagrożenie trudne do oszacowania pod względem prawdopodobieństwa zaistnienia zagrożenia. Nie możemy jednak wykluczyć, czy kłusownicy czegoś w lesie nie pozostawili. O znalezieniu podobnych przedmiotów prosimy o niezwłoczny kontakt.

Śliska nawierzchnia - wiele drewnianych kładek turystycznych, platform i schodów przy wieżach widokowych zamienia się po opadach deszczu czy śniegu w powierzchnię, gdzie bardzo łatwo o upadek. Między innymi z tego względu miejsca te są wyłączone z turystyki rowerowej. Prosimy o zachowanie szczególnej ostrożności, gdyż taka przygoda może się skończyć bolesną kontuzją.

Ukąszenia przez kleszcze – ukąszenia przez kleszcze może nosić za sobą ryzyko wielu poważnych chorób: Ludzka anaplazmoza granulocytarna (GHA), ludzka erlichioza monocytarna (HME), gorączka Q, Rickettsia slovakia i Rictettsia raoltii 
(Tibola/Debonel), Bartonelloza, babeszjoza, Bolerioza, Kleszczowe zapalenie opon mózgowych.

Ukąszenia przez owady – w przypadku większości owadów pojedyncze  użądlenia lub ugryzienia nie są dla człowieka groźne. Wyjątek stanowią owady typu pszczoły, osy, szerszenie, na które możemy być uczuleni, bądź użądleni w miejscach zagrażających życiu. Wielokrotne użądlenia mogą zagrażać życiu. 

Ukąszenie przez żmiję zygzakowatą - żmija zygzakowata jest jedynym jadowitym wężem w Polsce. Jest to jednocześnie gatunek chroniony. Największe osobniki osiągają nawet do 85 cm długości. Często występuje na leśnych polanach obrośniętych mchem torfowym i borówką bagienną. Można ją także spotkać w różnych w szczelinach, między kamieniami, pod strąconymi pniami drzew czy w norkach drobnych gryzoni. Aktywność przejawia wiosną i latem. Żmije nie są agresywnymi zwierzętami. Atakują wyłącznie, gdy czują się zagrożone poprzez odcięcie drogi ucieczki, nagłym zbliżeniem człowieka lub próbą dotknięcia ich kijem bądź nogą. Co robić w przypadku ukąszenia? Jeżeli zauważysz na skórze dwie punktowe ranki, położone od siebie w odległości ok 1 cm:
- upewnij się, że zwierzę uciekło,
- wezwij pomoc, podając swoją lokalizację oraz numer kontaktowy,
- postaraj się uspokoić osobę poszkodowaną,
- zlokalizuj miejsce ukąszenia i ostrożnie polej je czystą wodą,
- załóż jałowy opatrunek, starając się nie uciskać miejsca ukąszenia,
- unieruchom ukąszoną kończynę, by zapobiec przedostaniu się jadu do krwioobiegu,
- w miarę możliwości przenieś osobę bliżej, 
- w sytuacji, gdy transport do szpitala zajmuje dłużej niż 30 minut, załóż opaskę uciskową powyżej miejsca rany, starając się jednocześnie kontrolować ukrwienie kończyny, by uniknąć ryzyka martwicy tkanek.
Jeśli do ok. 10 minut od kontaktu ze żmiją nie pojawi się ani obrzęk i ani zaczerwienienie w okolicy ukąszenia, można podejrzewać, że jad nie został wpuszczony. Warto jednak dmuchać na zimne i w przypadku podejrzenia ukąszenia nie lekceważyć także innych objawów jak np.: ból i zasinienie skóry w miejscu ukąszenia, krwotok z rany czy tkliwość w miejscu ukąszenia, a także dolegliwości wpływające na cały organizm: uczucie ogólnego osłabienia, gorączka, senność, znużenie, zaburzenia świadomości, trudności w oddychaniu, zaburzenia rytmu serca, wypieki na twarzy, widoczne na skórze bąble pokrzywkowe, poty, dreszcze, wymioty, biegunka oraz obrzęk węzłów chłonnych.
Jak zapobiegać ukąszenia przez żmiję?
Wybierając się na wycieczkę w teren (las, skałki, torfowiska itp.), pamiętaj, aby założyć wysokie obuwie i zwracaj uwagę, po czym stąpasz. Jeśli w trakcie trekkingu chcesz odpocząć, sprawdź miejsce, w którym zamierzasz usiąść. Jeśli natrafisz na żmiję, nie zaczepiaj jej, nie próbuj złapać i nie zagradzaj drogi. Przed atakiem żmija najczęściej głośno syczy w ramach ostrzeżenia, dlatego nie wykonuj gwałtownych ruchów. Aby uchronić się przed atakiem żmii, pamiętaj o podstawowych zasadach bezpieczeństwa i miej przy sobie małą apteczkę. Nie wchodź w miejsca niesprawdzone i rozglądaj się, czy w Twoim pobliżu nie ma żmii.
na podstawie: https://gemini.pl/poradnik/zdrowie/ukaszenie-przez-zmije-zygzakowata-co-robic/

Utrata orientacji w terenie - przed dłuższą wyprawą prowadzącą dzikimi i oddalonymi od cywlizacji szlakami (poza odpowiednim ekwipunkiem, o którym przeczytasz poniżej) warto poinformować zaufaną osobę o planowanej trasie i o udanym powrocie/dotarciu do miejsca docelowego. W przypadku zgubienia się nie zawsze będziemy sami w stanie wezwać pomoc (np. w przypadku rozładowania telefonu lub braku zasięgu). 

Warunki meteorologiczne (zmiany pogody) - śnieg, lód, burza, silny wiatr, leżąca na drzewach znaczna warstwa śniegu, wysoki poziom wód powierzchniowych, susza mogą być przyczyną poważnych wypadków, od złamań, poprzez wpadnięcia pod lód, poślizgnięcia się i związane z tym kontuzje, przygniecenie przez złamane ciężarem śniegu, trafione piorunem  lub podmuchem wiatru drzewo lub konar. Utonięcie w zalanym grząskim rowie, torfowisku wysokim lub oczku wodnym. Zalecamy upewnienie się czy w danym miejscu nie zarządzono zakazu wstępu na szlak lub do lasu. Zmiany pogodowe w ostatnich czasach występują na naszym obszarze bardzo szybko (z godziny na godzinę), zalecane jest odpowiednie przygotowanie ekwipunku do ponad kilkugodzinnych wypraw.

Zagrożenia w podróży - podczas każdej podróży należy uważać na to, by nie stracić pieniędzy i nie zostać oszukanym. Ważne jest pilnowanie cennych przedmiotów (lornetki, aparaty fotograficzne, telefony komórkowe) przed kradzieżami i nie pozostawianie ich w widocznych miejscach w zaparkowanym samochodzie (miejsca postojowe w Parku są najczęściej niestrzeżone). 

Zatrucia organizmu - Zjedzenie owoców, liści, łodyg, bulw, korzeni z nieznanych lub źle rozpoznanych roślin, wypicie przegotowanej, nieuzdatnionej lub nieprzefiltrowanej wody.

Życzymy bezpiecznego zwiedzania!
Na każdą wycieczkę do Parku należy się odpowiednio przygotować. Warto pamiętać, że sytuacja na szlakach BbPN jest zmienna w zależności od pory roku. Sytuacja może się także diametralnie różnić od tej z ubiegłych lat. Szlaki, po których chodziłeś kiedyć suchą nogą, mogą być innym razem bardzo podmokłe. Żeby uniknąć niespodzianek, warto upewnić się co do warunków terenowych i uwzględnić aktualną prognozę pogody.

Obuwie:
Miejsca, na których szczególnie wczesną wiosną oraz w latach mokrych nie obejdzie się bez gumowego obuwia, to przede wszystkim:
- czerwony szlak pieszy Barwik - Gugny (okresowo wodery),
- żółty szlak pieszego na odcinku Kopytkowo - "Nowy Świat" (okresowo wodery),
- ścieżka edukacyjna Biały Grąd, na obniżeniach grobli, przez które przelewa się woda (okresowo wodery),
- czerwony szlak pieszy między Wilczą Górą a Działem Kumkowskiego, 
- fragmenty zielonego szlaku pieszego między Górą Solistowską a Kłyckiem
- fragmenty czarnego szlaku "Marachy" (Sośnia).
Jeżeli na trasie mamy krótsze podmokłe odcinki, można spróbować je pokonać boso lub zabrać ze sobą lekkie obuwie (buty do wody lub klapki) dla ochrony stóp przed skaleczeniami czy zadrapaniem.
Pozostałe szlaki w przeważającej większości są dostępne do zwiedzania w butach trekkingowych, niektóre także w lekkim obuwiu sportowym.
W przypadku zalegającego śniegu lub rosy bardzo przydatne mogą się okazać ochraniacze na buty (stuptupy).

Odzież:
Odpowiednia odzież ochroni nas przed chłodem, deszczem, w zależności od panujących warunków pogodowych (słońce, deszcz, śnieg, błoto, wiatr):

Wygodne ubranie (zalecana bielizna oddychająca) w stonowanych kolorach, a także:
- czapka lub kapelusz przeciwsłoneczny,
- moskitiera na kapelusz lub ubranie z materiału moskitierowego,
- rękawiczki ochronne (mogą być przydatne np. przy przeciąganiu pływającego pomostu na ścieżce Szuszalewo - Nowy Lipsk)
- płaszcz przeciwdeszczowy

Telefon komórkowy:
Mimo, że często wybieramy się do Parku Narodowego, żeby oderwać się od cywilizacji, telefon komórkowy może okazać się na takiej wycieczce niezbędny. Dzięki niemu możemy w nieoczekiwanych sytuacjach wezwać pomoc i przekazać inne ważne informacje. Może on też zastąpić wiele innych przydatnych przedmiotów (mapa, zegarek, kompas, latarka, GPS, aparat fotograficzny, przewodnik) i zwolnić nas z konieczności dźwigania ww. ekwipunku. Pamiętaj, że używanie szybko wyczerpuje baterie - przed podróżą naładuj telefon a najlepiej zabierz ze sobą power bank.

Inne - do przydatnego ekwipunku biebrzańskiego turysty należą także:
- plecak turystyczny, 
- lornetka do obserwacji przyrodniczych,
- repelent odstraszający owady,
- akcesoria pierwszej pomocy (plastry opartunkowe, bandaż i inne),
- worki na śmieci, by pozostawić po sobie porządek (mile widziane jest zebranie śmieci jako wyraz wsparcia Parku w uprzątnięciu bałaganu, który pozostawili po sobie mniej odpowiedzialni turyści),
- multitool z nożem.

Środki higieny osobistej
- chusteczki higieniczne i chusteczki nawilżane,
- środek odstraszający komary i kleszcze,
- papier toaletowy.

Prowiant / Zapas jedzenia: 
- kanapki i przekąski (batony energetyczne, suszone owoce, czekolada),
- bukłak, butelka lub miękki bidon (minimum 1 litr na osobę),
- termos lub bidon termiczny (w przypadku wycieczek zimowych).

Dłuższe wyprawy
Planując dłuższą wyprawę należy wziąć pod uwagę dostępność miejsc noclegowych oraz miejsc zaopatrzenia w wodę i żywność. Należy także tak zaplanować zwiedzanie w Parku, by (zgodnie z przepisami) zdążyć przed zmierzchem (Uwaga! pokonanie podmokłych szlaków może potrwać kilka razy dłużej, niż tych, które są dostępne "suchą nogą"). W przypadku dłuższych wędrówek i wielodniowych spływów kajakowych lista rzeczy, które warto mieć ze sobą, to:
- większy plecak, namiot, śpiwór, karimata,
- pokrowiec przeciwdeszczowy na plecak,
- butelka z filtrem lub tabletki do uzdatniania wody
- ręcznik turystyczny z mikrofibry,
- kuchenka turystyczna, garnek/patelnia turystyczna i sztućce (jeśli planujesz przygotowywać posiłki we własnym zakresie).

Uwaga! na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego rozpalanie ognia, ognisk dozwolone jest tylko w wyznaczonych do tego celu miejscach.